Trzustka jest niezwykle ważnym narządem, pełniącym funkcje zarówno w zakresie trawienia, jak i regulacji gospodarki hormonalnej. Problemy z trzustką, takie jak zapalenie (zarówno ostre, przewlekłe, jak i stany pozapalne), mogą znacząco wpłynąć na zdrowie psa, w tym na poziom trójglicerydów we krwi. Trójglicerydy są tłuszczami transportowanymi we krwi, które pełnią istotną rolę w gospodarce energetycznej organizmu. Choroba trzustki może jednak zaburzyć ten proces, prowadząc do poważnych konsekwencji.
Trzustka produkuje enzymy trawienne, w tym lipazę, która jest kluczowa dla trawienia tłuszczów. Lipaza rozkłada tłuszcze na wolne kwasy tłuszczowe, które mogą być absorbowane i wykorzystywane przez organizm. W przypadku zapalenia trzustki produkcja lipazy oraz innych enzymów jest zaburzona, co skutkuje niedostatecznym trawieniem tłuszczów w jelitach. Tłuszcze, które nie zostały prawidłowo strawione, są następnie absorbowane jako trójglicerydy, co prowadzi do ich zwiększonego poziomu we krwi. Niestety, gdy trzustka przechodzi w stan przewlekły, poziom trójglicerydów może pozostać podwyższony, co widoczne jest w wynikach badań.
Nieskuteczne trawienie tłuszczów przez chory narząd prowadzi również do zmniejszonej dostępności wolnych kwasów tłuszczowych, które normalnie służą jako źródło energii dla organizmu. W wyniku tego, organizm uruchamia mechanizmy kompensacyjne, próbując uzyskać energię z innych źródeł, co powoduje zwiększoną produkcję trójglicerydów w wątrobie. Wątroba jest głównym miejscem syntezy trójglicerydów, a w przypadku nieprawidłowego trawienia tłuszczów może zwiększać ich produkcję, aby uzupełnić braki energetyczne. Przewlekły stan zapalny dodatkowo nasila syntezę trójglicerydów, ponieważ zaburza metabolizm lipidów i zwiększa zapotrzebowanie organizmu na energię.
Trójglicerydy są transportowane we krwi w postaci lipoprotein, głównie chylomikronów i lipoprotein o bardzo niskiej gęstości (VLDL). Zaburzenia transportu lipidów mogą powodować ich nadmierne gromadzenie się we krwi. Problemy z trzustką, które wpływają na efektywne trawienie i przetwarzanie tłuszczów, mogą prowadzić do zwiększonej ilości chylomikronów, co podnosi poziom trójglicerydów. Stan zapalny wywołany chorobą trzustki wprowadza organizm w stan stresu metabolicznego, co dodatkowo zaburza metabolizm tłuszczów, zmniejsza ich rozkład i nasila ich produkcję przez wątrobę.
Dodatkowo, niektóre leki stosowane w leczeniu zapalenia trzustki mogą wpływać na metabolizm lipidów, co również przyczynia się do wzrostu poziomu trójglicerydów we krwi. Z tego względu konieczne jest monitorowanie wyników badań i dostosowanie leczenia, aby zminimalizować ryzyko powikłań związanych z zaburzeniami lipidowymi.
Czy u kotów mechanizm jest taki sam?
Podobny mechanizm podwyższenia trójglicerydów obserwuje się również u kotów z chorobami trzustki. Trzustka kota, podobnie jak psa, odpowiada za produkcję enzymów trawiennych, w tym lipazy. W przypadku zapalenia lub niewydolności trzustki proces trawienia tłuszczów zostaje zaburzony, prowadząc do zwiększonego poziomu trójglicerydów we krwi. U kotów mogą dodatkowo występować problemy z apetytem, które mogą nasilać te zaburzenia, ponieważ zmniejszone spożycie pokarmu prowadzi do dalszego stresu metabolicznego i nasilenia procesów syntezy trójglicerydów w wątrobie. Dlatego u kotów z problemami trzustkowymi istotne jest monitorowanie stanu metabolicznego oraz dostosowanie diety, aby wspomóc trawienie tłuszczów i kontrolować poziom trójglicerydów.
Autor: Agnieszka Cholewiak-Góralczyk
